Δευτέρα 25 Απριλίου 2016

Αυστριακές προεδρικές εκλογές

Αν γνώριζαν οι ευρωπαίοι πολίτες πόση σημασία έχει σήμερα η ψήφος τους, δέος και ανατριχίλα θα τους κατέκλυζαν μπροστά στην κάλπη. Στην Αυστρία, μία χώρα που ευημερεί, βλέπουμε την άνοδο των κομμάτων αυτών, ας αφήσουμε τους χαρακτηρισμούς "ακροδεξιά" και "ακροαριστερά" και λιγότερο ακροδεξιά ή περισσότερο ακροαριστερά στην άκρη, των κομμάτων αυτών, λοιπόν, FPÖ στη συγκεκριμένη περίπτωση, που προπαγανδίζουν αντιευρωπαϊκή πολιτική κάτω από ρούχο "φιλολαϊκό", ριζοσπαστικά αντίθετο στο υπάρχον πολιτικό σύστημα -το οποίο βαπτίζεται και αναβαπτίζεται ως διαπλοκή, νεοφιλελευθερισμός κτλ. κτλ.-, φοβικό απέναντι στα νέα δεδομένα επικεντρώνοντας φυσικά στο προσφυγικό, και οπωσδήποτε φιλορωσικό. Η πολιτική ρητορεία αυτών των κομμάτων είναι πάντοτε μονοσήμαντη, οφθαλμοφανές δείγμα αμορφωσιάς και παντελούς ασχετοσύνης, συχνά χυδαία και περισσότερο ή λιγότερο αυταρχική, εστιάζοντας στην ανάγκη του μετακινούμενου ψηφοφόρου για το "πες το λιανά και απλά να το καταλάβω". Η αποχή στον πρώτο γύρο των αυστριακών εκλογών ήταν 32%. Αυτό λέει πολλά.

Η ιστορία δεν κάνει κύκλους, όμως ο ευρωπαϊκός μεσοπόλεμος είναι ο δείκτης μας, τουλάχιστον όσον αφορά την πολιτική προπαγάνδα του φασισμού και την υποδοχή του. Αυτή τη στιγμή η Ευρώπη και οι αστικές της δημοκρατίες βάλλονται και αυτό δεν είναι θεωρία. Γίνεται χρήση του προσφυγικού, χρήση της τρομοκρατίας, καλλιέργεια διάσπασης, φόβου και χάους. Η Ελλάδα του '50 και του '60 έχει βιώσει τι εστί παρακράτος και παραπληροφόρηση. Μόνο που οι συντελεστές (εξωτερικοί και εσωτερικοί) αλλάζουν.   

Σάββατο 23 Απριλίου 2016

Διαπραγματεύσεις, απεργία ΕΣΗΕΑ, ησυχία μεσ' στην τάξη

Εννοείται ότι ημέρες διαπραγματεύσεων για το μνημόνιο η απεργία της ΕΣΗΕΑ λαμβάνει πολλαπλές διαστάσεις: και τονίζουν έτσι τα αιτήματά τους και διακόπτουν τη ροή ειδήσεων και εξαίρεται συνεπώς ό,τι διαπερνά τη σιωπή, δηλαδή οι "απεργοσπάστες", και η σημασία των ανακοινωθέντων τους. Τα πολλαπλά πρόσωπα της μίας και μοναδικής αλήθειας: της περίεργης υπερβολής. Πέρυσι, στις προηγούμενες διαπραγματεύσεις, έκτροπα, φέτος η σιωπή των αμνών.

Πέμπτη 21 Απριλίου 2016

Το δικό μου Internet ΙΙ (στην αποφράδα επέτειο)

Όταν έγραφα (επί δύο μήνες) τέλη 2015-αρχές 2016 για τον Ταχτσή, μου έκανε μεγάλη εντύπωση σε άλλη πλατφόρμα του διαδικτύου όπου αναρτάς τις δημοσιεύσεις σου, η τρομερή άνοδος σε κτυπήματα (views και bookmarks) που είχε το πρώτο πρώτο μου άρθρο. Το είχα δημοσιεύσει το 1989 και συγκριτικά με αυτό όλα τα υπόλοιπα είχαν πολύ χαμηλότερο αριθμό επισκέψεων. Σήμερα: 92 αυτό, 10 κατά μέσο όρο τα άλλα.
 Τι στο καλό, αναρωτιόμουν. Κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι η αυτοβιογραφία του Ταχτσή (1927-1988) εκδόθηκε το 1989. Μετά τον θάνατό του. Ημιτελής. Δεν πρόλαβε. Προσπάθησα, λοιπόν, να επιταχύνω (εννοώ το βιβλίο που γράφω), όχι ότι είμαι προληπτική, καθόλου μα καθόλου, αλλά ποτέ δεν ξέρει κανείς. Ας το τελειώσω, και μετά, είπαμε, στη χειρότερη περίπτωση (...) νοικιάζω ένα ελικόπτερο και το πετάω σε φέιγ-βολάν πάνω από το Σύνταγμα.

Τετάρτη 20 Απριλίου 2016

Γιαν Φαμπρ και αλαλούμ

Η επιλογή του συγκεκριμένου προσώπου για την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Αθηνών ήταν εξαιρετικά εκκεντρική πράξη για να είναι ελεύθερη. Αποτέλεσμα της όλης ιστορίας ήταν να δυσφημισθεί η ευρωπαϊκή τέχνη και κουλτούρα και στην Ελλάδα να καλλιεργηθεί ξανά η επιστροφή στις ρίζες και η σεπαρατιστική ομφαλοσκοπία. Πληθαίνουν τα φαινόμενα τον τελευταίο καιρό.  

Το αισθητήριο του κόσμου πιάνει αυτό το άλλο, πίσω από τις εικόνες, απλώς δεν μπορεί να το ταξινομήσει. Αυτό το κάτι που παράγει τις εικόνες χάους και αλαλούμ. "Ορισμένα πράγματα γίνονται με τόσο κυνικά σκοτεινό τρόπο" έγραφε αρθρογράφος κυριακάτικης εφημερίδας τις προάλλες. Εννοούσε την ελληνική κυβέρνηση και τη διαπραγματευτική της πολιτική των μνημονίων. Το ερώτημα του κόσμου είναι το απλούστατο: με τι φόντα η ελληνική κυβέρνηση διαπραγματεύεται και "εκβιάζει" ευρωπαίους εταίρους και ΔΝΤ; Πού πατάει; Δεν μπορεί, κάποια άλλα ερείσματα θα έχει. 

Δευτέρα 18 Απριλίου 2016

Το δικό μου Internet

Είπα να ανοίξω λογαριασμό στο facebook και να στείλω μερικά αιτήματα φιλίας, βασικά γι' αυτό το μπλογκ και σίγουρα όχι από λόγους ματαιοδοξίας. Εκεί, λοιπόν, που έψαχνα στο google, και ενώ βρίσκομαι στο εξωτερικό, βλέπω το εξής (ένα από τα πολλά επί 15 χρόνια):

 Σίγουρα δεν βρίσκομαι στο Μουζάκι Καρδίτσας και οι φίλοι μου που λέγονται έτσι, επίσης όχι.

ΕΣΗΕΑ, δικαστική εξουσία, "τύπος"

Πρόσφατα κυκλοφόρησε πολύ και έμαθαν και όσοι δεν ήξεραν τι είναι η ΕΣΗΕΑ. Αλήθεια, τίτλοι άρθρων εφημερίδων όπως "Οι παλιάτσοι του Θεού" που αναφέρεται στη συνάντηση των εκκλησιαστικών αρχηγών στη Λέσβο και κοσμεί άρθρο ημερήσιας αθηναϊκής εφημερίδας στις 16 Απριλίου, εμπίπτουν στον κώδικα ειδησεογραφικής δεοντολογίας; Το άρθρο κατά τα άλλα προασπίζεται τα εθνικά συμφέροντα από όλους τους εχθρούς, εκτός από τον Πούτιν, αν κατάλαβα καλά, Ευρωπαίους, Αμερικανούς, Αφρικανούς, γεωπολιτικές στρατηγικές και νομισματικές πολιτικές κτλ. Ποιες είναι οι δικαιοδοσίες της ΕΣΗΕΑ (Κώδικας Επαγγελματικής Ηθικής και Κοινωνικής Ευθύνης των δημοσιογράφων-μελών της Ε.Σ.Η.Ε.Α.), ποιες της ελληνικής Δικαιοσύνης απέναντι σε τέτοια φαινόμενα; Έχουν πάρει διαστάσεις υπέρογκες και όσοι ζούμε εκτός αυτών των κύκλων, τείνουμε να ξεχνάμε ότι υπάρχουν και επιτελούν έργο...

Πέμπτη 14 Απριλίου 2016

Ψευδοσάτιρα και ψευδοσοβαρότητα

Χειρίστης ποιότητας το "σατιρικό" τραγούδι του Μπέμερμαν για τον πρόεδρο της Τουρκίας Ερντογκάν, χυδαίο, ρατσιστικό και ως εξ επί τούτου καθόλου κριτικό, απλώς χυδαίο. Δεν έχει απολύτως καμία σχέση ούτε με σάτιρα ούτε με πολιτική κριτική. Γενικώς κανείς δεν θα το λάμβανε υπόψη αν οι συνθήκες δεν το έκαναν "διάσημο" και οι εκάστοτε αναφορές δεν το έβλεπαν απομονωμένο από τα συμφραζόμενα:  ο δημιουργός του, λοιπόν, έκανε εισαγωγή στην εκπομπή όπου λέει ότι αυτό που θα διαβάσει, είναι υβριστικός λίβελος, κάτι που στην Ευρώπη απαγορεύεται. Ο τηλεοπτικός σταθμός το έσβησε από το αρχείο του, έσβησε το βίντεο στο youtube με τη δήλωση ότι εδώ δεν πρόκειται περί σάτιρας. Ο Μπέμερμαν θριαμβολογούσε κατόπιν ότι συνέβαλε στο να φανεί ποια είναι τα όρια της σάτιρας. Κάποιοι δεν ικανοποιούνται με τον πολιτικό λόγο της αστικής δημοκρατίας, έστω και νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής όπως οι δυνάμεις του "αριστερού" (χα!χα!) χάους θέλουν να την ονομάζουν, αλλά απαιτούν ένα αλαλούμ ιδεολογικό, δηλαδή μπουρδολογικό. Κανείς δεν θα τους έδινε σημασία αν δεν έβλεπε ότι συστηματικά επιχειρούν τον τελευταίο δύσκολο καιρό να εισαγάγουν αυταρχικές ιδεοληψίες μέσω της σαχλαμάρας (και όχι μόνο) στην πολιτική και στα ΜΜΕ.

Και για να παραμείνουμε στην Τουρκία και στις σκόπιμες απόπειρες γελοιοποίησης της δημοκρατίας και των θεσμών της, αλλά και στη χειραγώγηση της κοινής γνώμης : η σημερινή πολεμική περιβολή του Έλληνα υπουργού Άμυνας είναι άλλη μία εικόνα που κατέγραψαν τα ελληνικά media σαν παρωδία μάλλον παρά εμπνέοντας έτσι τον "σεβασμό" (δεν γνωρίζουμε τις προθέσεις του υπουργού...), αυτό που πέρασαν στα ψιλά ή και καθόλου, είναι η χθεσινή πτήση του ρωσικού βομβαρδιστικού Su-24 λιγότερο από 9 (ναι, 9) μέτρα πάνω από το αμερικανικό αντιτορπιλλικό Donald Cook στη Βαλτική (διεθνή χωρικά ύδατα). Και για όσους μπερδεύουν τη Βαλτική με τη Μαύρη Θάλασσα, η πρώτη περικλείεται από τη Σκανδιναβική χερσόνησο και τις χώρες της Βόρειας, Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. 

Τρίτη 12 Απριλίου 2016

Το χαρτονόμισμα των 500 €

Αναρωτιέται κανείς τι σχέση έχουν οι σκέψεις περί απόσυρσης του χαρτονομίσματος των 500 € με τις φήμες που έχουν κυκλοφορήσει ότι θεάθηκαν "πρόσφυγες" (σε εισαγωγικά καθότι άλλο οι πρόσφυγες και άλλο οι "πρόσφυγες") να έχουν στην κατοχή τους τέτοια χαρτονομίσματα. Επειδή σήμερα στην Ευρώπη δύσκολα συζητιούνται τέτοια θέματα, γιατί περιμένουν οι ταμπέλες και τα συρτάρια της κατηγοριοποίησης και της κατηγορίας στη γωνία, αλλά επειδή επίσης το θέμα είναι άκρως σοβαρό, καλό θα ήταν να εξηγήσουν η ΕΚΤ ή άλλοι κρατικοί μηχανισμοί πώς ακριβώς συνδέεται η εγκληματικότητα που έχουν αναφέρει, με τη διακίνηση αυτού του χαρτονομίσματος. Καθώς και το ζήτημα της διακίνησης για να παραμείνουμε στο προσφυγικό: πού στο καλό ξεφύτρωσε τόσο χρήμα για να πληρώνονται όλοι αυτοί οι διακινητές; Δηλαδή πουλάς ένα χωράφι στο Αφγανιστάν και εξασφαλίζεις τις κάποιες χιλιάδες Ευρώ που χρειάζεσαι για να πας στην Ευρώπη; Οι Ευρωπαίοι έχουν χαζέψει και δεν ξέρουν τι να πρωτορωτήσουν. Έχουν, βέβαια, αρκετά θολώσει με τις φουρτούνες του τελευταίου καιρού και δεν προλαβαίνουν να πολυσκεφτούν.

Κυριακή 10 Απριλίου 2016

Ο θεατροποιός

Η δεύτερη παράσταση έργου του Αυστριακού Τόμας Μπέρνχαρντ (1931-1989) που είδα. Πολύ καλή, εξαιρετικοί ηθοποιοί, διακριτική και στιβαρή η σκηνοθετική επέμβαση (Ακύλλας Καραζήσης), απολύτως μέσα στο πνεύμα της πολεμικής, της ριζοσπαστικής κριτικής (και παρωδίας) του κειμένου απέναντι στον παραλογισμό του θεάτρου σε μια υποκριτική κοινωνία. Ο Μπέρνχαρντ είχε απαγορεύσει στη διαθήκη του την έκδοση των βιβλίων του στην Αυστρία, καθώς και το ανέβασμα των θεατρικών του έργων. Το πρόβλημα με τις παραστάσεις έργων του παρακάμφθηκε με την ίδρυση από τον γενικό κληρονόμο του του Ιδρύματος Thomas Bernhard, το οποίο αναλαμβάνει όλη τη διαδικασία χωρίς καμία κρατική συμβολή και χωρίς την επίσημη παρουσία πολιτικών προσώπων στις παραστάσεις.

Τετάρτη 6 Απριλίου 2016

"Κριτική του πρακτικού Λόγου" / Ελευθερία

"Η ελευθερία, για τον Καντ, είναι  -όπως είπαμε- η υπερβατική ιδέα, που θεμελιώνει την Ηθική ως πηγή μιας αυτόνομης νομοτέλειας. Και η αυτόνομη αυτή νομοτέλεια υπάρχει μέσα μας. Βρίσκεται, όμως, πέρα από τη Γνώση, έξω από τις «κατηγορίες» και τις αρχές (Χρόνος, Χώρος, Αιτιότητα), που προϋποθέτει η Γνώση. [...] H «γνώση», που προϋποθέτει τις μορφές και τις κατηγορίες της Διάνοιας [Verstand, understanding, entendement], και δεν συλλαμβάνει παρά μόνον ό,τι διέπεται από απόλυτη Αναγκαιότητα, δεν έχει καμμιά σχέση με τον «πρακτικό» Λόγο. Ο Νους [Vernunft, reason, raison], ως «πρακτικός» Λόγος, δεν ξεκινάει από Γνώση, αλλά από Πίστη. Ο Καντ δεν λέει, ότι ο Νους γνωρίζει τον κόσμο της Ελευθερίας. Δεν γνωρίζει ο Νους παρά τον κόσμο της Αναγκαιότητας. Αλλά πιστεύει ο Νους, ότι, παράλληλα με ό,τι γνωρίζει, ισχύει και μια νομοτέλεια που δεν έχει καμμιά σχέση με τα φαινόμενα, με τα πράγματα, με τη Φύση. Πιστεύει ο Νους, ότι η νομοτέλεια αυτή είναι πέρα για πέρα άσχετη με εκείνη, που βασιλεύει στα φαινόμενα, στη Φύση, στον ίδιο τον άνθρωπο ως φαινόμενο. Πιστεύει ο Νους, ότι το υποκείμενό του, ο άνθρωπος, που ως φαινόμενο υπόκειται απόλυτα, όσο κ' ένα λιθάρι, στο νόμο της φυσικής αιτιότητας, της αναγκαιότητας, είναι ταυτόχρονα -ως κάτι απλώς νοούμενο- πηγή Ελευθερίας. Όπως βλέπει ο Νους να υπάρχουν στη Διάνοια μορφές και κατηγορίες, που είναι a priori, δοσμένες μέσα της, και καθιστούν δυνατή την εμπειρία και τη γνώση, έτσι βλέπει να υπάρχει και μεσ' στον ίδιο τον εαυτό του ένα πρόσταγμα, που απευθύνεται στη βούλησή του, στο βούλεσθαι, ένα πρόσταγμα, που πηγή του είναι μια νομοτέλεια πέρα για πέρα άσχετη με τα φαινόμενα, με την πραγματικότητα, με τη Φύση".
(Κανελλόπουλος, Παναγιώτης: Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος. Τμ. 7. Αθήνα: Γιαλλελής, 1976, σσ. 306-307) 

Δευτέρα 4 Απριλίου 2016

Ιστορίες καθημερινής τρέλλας

Είναι ανατριχιαστικό να βλέπεις σε βίντεο που έχει καταγράψει η κάμερα του διπλανού, τον διαρρήκτη που με βία διαλύει την κλειδαριά της εξωτερικής σου πόρτας, κλωτσάει την πόρτα, του πέφτει από σακούλα απόδειξη καταστήματος σιδερικών και εργαλείων, την οποία εσύ έχεις βρει Δευτέρα πρωί επιστρέφοντας από την εξοχή όπου κι εκεί δουλειά παντός είδους και όχι αραλίκι και αναψυχή, και μαζί με την απόδειξη τη διαλυμένη κλειδαριά, ευτυχώς τη δεύτερη ανέπαφη, το σπίτι ακόμη δικό σου. Να τρέχεις σε αστυνομία -δεν έχει νόημα σου λένε εκεί, μόνο μήνυση για φθορά ξένης περιουσίας, δεν λυπάστε τα 100 € παράβολο;-, να τρέχεις μετά στο κατάστημα κοντά στην πλατεία Ομονοίας για να ρωτήσεις τι αγοράζει κανείς στις τιμές που αναγράφονται στην απόδειξη και αν θυμούνται τίποτα. Να τηλεφωνείς μετά και να σου λένε ότι το βίντεο δεν μπορείς να το χρησιμοποιήσεις έτσι, πρέπει να περάσει από διαδικασία, αλλά πάρτε τηλέφωνο στο τμήμα να σας πουν, το τηλέφωνο δεν απαντά. Και κυρίως να ξέρεις ότι αυτά τα κάνεις για να μην πεις αργότερα ότι δεν τα έκανες. Πουθενά δεν καταγράφηκε το έτσι κι αλλιώς "αόρατο" συμβάν, γιατί το πρωί δεν κάλεσες τη σήμανση, αλλά τον κλειδαρά, ήθελες μετά να πας απλώς να τους ενημερώσεις και κάπου, σε κάποιο κιτάπι να το σημειώσουν. Έτσι για την ιστορία. Ο κλειδαράς σου άνοιξε την πόρτα πανεύκολα, δεν ζήτησε αστυνομική ταυτότητα, μπήκες μέσα και έφτιαξες τον πρώτο καφέ της ημέρας κατά τις 10 το πρωί. Και να αναρωτιέσαι: μα ποιος άνοιξε Σαββατιάτικα την πόρτα της πολυκατοικίας και όποιος την άνοιξε χωρίς να ρωτήσει ποιος είναι στο θυροτηλέφωνο, δεν άκουσε τους θορύβους που σίγουρα ήταν δυνατοί αφού με λοστό έσπασαν την κλειδαριά και μετά κλωτσούσαν την πόρτα; 

Και τέλος τα μοιράζεσαι με το "περιττό".