Η βρετανή συγγραφέας Μιούριελ Σπαρκ (1918-2006) περιγράφει στην αυτοβιογραφία της τη γνωριμία με την πρώτη μαθήτρια του Ζίγκμουντ Φρόυντ, τη Μαρία Βοναπάρτη (1882-1962), δισεγγονή του αδελφού του Ναπολέοντα Λουσιέν Βοναπάρτη, και σύζυγο του πρίγκιπα Γεωργίου της Ελλάδας (αρμοστή Κρητικής Πολιτείας 1898-1906). Δύο μόνο σημεία από την πλούσια βιογραφία της: 1.εξασφάλισε τη φυγή του Φρόυντ το 1938 από τη Βιέννη στο Λονδίνο καταβάλλοντας τον "φόρο εξόδου" (Reichsfluchtsteuer) 2.διαφοροποιήθηκε ήδη νωρίτερα από τη φροϋδική θεωρία εστιάζοντας το θέμα της γυναικείας σεξουαλικότητας στην ανατομία του γυναικείου σώματος και αναιρώντας έτσι τη φροϋδική προσέγγιση περί γυναικείας "ψυχρότητας" [A.E. Narjani (ψευδών. Μαρία Βοναπάρτη): "Considérations sur les causes anatomiques de la frigidité chez la femme". Journal Médicale de Bruxelles, 27/4/1924, σ. 776].*
"Οι μήνες που περίμενα στο Κέιπ Τάουν για να επιστρέψω στην πατρίδα μου [αρχές 1944], ήταν ωραία περίοδος λόγω της Μαρίας Βοναπάρη (πριγκίπισσα Μαρία της Ελλάδος), με την οποία γίναμε φίλες αφού μας ένωναν τα κοινά μας λογοτεχνικά ενδιαφέροντα. Ζούσε με την υπόλοιπη βασιλική οικογένεια της Ελλάδας στην εξορία και έμενε σε μία όχι ιδιαίτερα μεγάλη έπαυλη. Αυτή η κατοικία έγινε για μένα όαση πολιτισμού.
Η τότε πριγκίπισσα (αργότερα βασίλισσα) Φρειδερίκη της Ελλάδος που έμελλε αργότερα να συναντήσω στην εξορία της στη Ρώμη, κατοικούσε στον επάνω όροφο με τον μικρό της πολύ αδύνατο γιο (σήμερα τέως βασιλιάς της Ελλάδος). Η Μαρία Βοναπάρτη είχε κατακόκκινα βαμμένα μαλλιά και έξυπνα βαθουλωτά μάτια. Το πρόσωπό της ήταν μάλλον γερασμένο. Ήταν απορίας άξιο να την ακούς να μιλά με τέτοια σοβαρότητα και ευφυία, τελείως ανενόχλητη από όλες εκείνες τις φασαρίες της εξορίας γύρω της.
Το υπνοδωμάτιό της που αναγκαστικά καθόμασταν όταν το σαλόνι ήταν πιασμένο, είχε μια ατμόσφαιρα που μου θύμιζε τους λίγους ρώσους εξόριστους που γνώριζα ή που είχα ακουστά, ή τους εβραίους καθηγητές και τις συζύγους τους που είχαν βρει καταφύγιο στη νότια Ροδεσία [σήμερα Ζιμπάμπουε]. Στο γείσο του τζακιού ήταν οικογενειακές φωτογραφίες σε ασημένιες κορνίζες, ένα μεγάλο κουτί Bemax (υπνωτικό), μερικές τσαλακωμένες εφημερίδες, ένας τόμος με ποιήματα του Έντγκαρ Άλλαν Πόε, για τον οποίο έγραφε εκείνη την εποχή ένα βιβλίο, και ένα όμορφο βάζο.
Συζητούσαμε για λογοτεχνία. Εκείνη, η άλλοτε επιφανής μαθήτρια του Φρόυντ, προσέγγιζε το ζήτημα από την οπτική της ψυχολογίας, κάτι εντελώς νέο για μένα. Μου άρεσε πολύ, από την άλλη όμως έβρισκα ότι πολλά θέματα έμεναν έτσι εκτός του πεδίου συζήτησης. [...]
Η πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη ήταν πιο κομψή και πιο απρόσωπη από ό,τι ήταν το υπνοδωμάτιο και το γραφείο της. Ένας (λευκός) μπάτλερ υποδεχόταν τον επισκέπτη, έπαιρνε τα γάντια του και έφερνε το τσάι. Δεν έχω συγκρατήσει πολλά από τις συζητήσεις μας, αλλά ξέρω σίγουρα ότι η συντροφιά της ήταν απίθανα ενδιαφέρουσα για μένα. Έδειχνε κι αυτή ενδιαφέρον για τις απόψεις μου αν και δεν μπορεί να έλεγα παρά μόνο λίγα πράγματα. Όμως της έδειξα τα ποιήματά μου και νομίζω ότι η εκτίμηση που εκδήλωσε, ήταν ειλικρινής.
[...]
Όταν πήγα να την αποχαιρετήσω μου έδωσε να πάρω μαζί μου στο Λονδίνο ένα γράμμα προς την Άννα Φρόυντ. Της το πήγα, και η Άννα Φρόυντ προσπάθησε να αποσπάσει όσο περισσότερες πληροφορίες μπορούσε για τη φίλη της, τι κάνει και πότε κατά τη γνώμη μου θα επιστρέψει. Μου έκανε κατάπληξη και μέχρι σήμερα απορώ γιατί η Άννα Φρόυντ δεν μπορούσε να λάβει αυτές τις πληροφορίες με το κανονικό ταχυδρομείο. Δεν μπορεί να μην αλληλογραφούσαν. Ίσως όμως ένα μέλος της ελληνικής βασιλικής οικογένειας και η κόρη του Ζίγκμουντ Φρόυντ να μην μπορούσαν εν καιρώ πολέμου και λογοκρισίας να τα γράψουν όλα η μία στην άλλη. Μου είχε κάνει εντύπωση ότι η επιστολή που έπρεπε να παραδώσω, ήταν κλειστή και σφραγισμένη. Αυτό ήταν σίγουρα ασυνήθιστο".
(Spark, Muriel: Curriculum Vitae. A Volume of Autobiography. Λονδίνο: New Directions Publishing, 2011 [1992], σσ. 133-135)
*Η παρατήρησή της ότι όσο μικρότερη η απόσταση της κλειτορίδας από τον κόλπο, τόσο περισσότερες οι πιθανότητες οργασμού για τη γυναίκα, ήταν το κλειδί για τη μεταγενέστερη διαπίστωση ότι δεν υπάρχει παρά μόνο κλειτοριδικός οργασμός.
"Οι μήνες που περίμενα στο Κέιπ Τάουν για να επιστρέψω στην πατρίδα μου [αρχές 1944], ήταν ωραία περίοδος λόγω της Μαρίας Βοναπάρη (πριγκίπισσα Μαρία της Ελλάδος), με την οποία γίναμε φίλες αφού μας ένωναν τα κοινά μας λογοτεχνικά ενδιαφέροντα. Ζούσε με την υπόλοιπη βασιλική οικογένεια της Ελλάδας στην εξορία και έμενε σε μία όχι ιδιαίτερα μεγάλη έπαυλη. Αυτή η κατοικία έγινε για μένα όαση πολιτισμού.
Η τότε πριγκίπισσα (αργότερα βασίλισσα) Φρειδερίκη της Ελλάδος που έμελλε αργότερα να συναντήσω στην εξορία της στη Ρώμη, κατοικούσε στον επάνω όροφο με τον μικρό της πολύ αδύνατο γιο (σήμερα τέως βασιλιάς της Ελλάδος). Η Μαρία Βοναπάρτη είχε κατακόκκινα βαμμένα μαλλιά και έξυπνα βαθουλωτά μάτια. Το πρόσωπό της ήταν μάλλον γερασμένο. Ήταν απορίας άξιο να την ακούς να μιλά με τέτοια σοβαρότητα και ευφυία, τελείως ανενόχλητη από όλες εκείνες τις φασαρίες της εξορίας γύρω της.
 |
| www.deutschlandfunk.de/hinter-geschlossenen-vorhaengen.704.de.html?dram:article_id=270925 |
Συζητούσαμε για λογοτεχνία. Εκείνη, η άλλοτε επιφανής μαθήτρια του Φρόυντ, προσέγγιζε το ζήτημα από την οπτική της ψυχολογίας, κάτι εντελώς νέο για μένα. Μου άρεσε πολύ, από την άλλη όμως έβρισκα ότι πολλά θέματα έμεναν έτσι εκτός του πεδίου συζήτησης. [...]
Η πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη ήταν πιο κομψή και πιο απρόσωπη από ό,τι ήταν το υπνοδωμάτιο και το γραφείο της. Ένας (λευκός) μπάτλερ υποδεχόταν τον επισκέπτη, έπαιρνε τα γάντια του και έφερνε το τσάι. Δεν έχω συγκρατήσει πολλά από τις συζητήσεις μας, αλλά ξέρω σίγουρα ότι η συντροφιά της ήταν απίθανα ενδιαφέρουσα για μένα. Έδειχνε κι αυτή ενδιαφέρον για τις απόψεις μου αν και δεν μπορεί να έλεγα παρά μόνο λίγα πράγματα. Όμως της έδειξα τα ποιήματά μου και νομίζω ότι η εκτίμηση που εκδήλωσε, ήταν ειλικρινής.
[...]
Όταν πήγα να την αποχαιρετήσω μου έδωσε να πάρω μαζί μου στο Λονδίνο ένα γράμμα προς την Άννα Φρόυντ. Της το πήγα, και η Άννα Φρόυντ προσπάθησε να αποσπάσει όσο περισσότερες πληροφορίες μπορούσε για τη φίλη της, τι κάνει και πότε κατά τη γνώμη μου θα επιστρέψει. Μου έκανε κατάπληξη και μέχρι σήμερα απορώ γιατί η Άννα Φρόυντ δεν μπορούσε να λάβει αυτές τις πληροφορίες με το κανονικό ταχυδρομείο. Δεν μπορεί να μην αλληλογραφούσαν. Ίσως όμως ένα μέλος της ελληνικής βασιλικής οικογένειας και η κόρη του Ζίγκμουντ Φρόυντ να μην μπορούσαν εν καιρώ πολέμου και λογοκρισίας να τα γράψουν όλα η μία στην άλλη. Μου είχε κάνει εντύπωση ότι η επιστολή που έπρεπε να παραδώσω, ήταν κλειστή και σφραγισμένη. Αυτό ήταν σίγουρα ασυνήθιστο".
(Spark, Muriel: Curriculum Vitae. A Volume of Autobiography. Λονδίνο: New Directions Publishing, 2011 [1992], σσ. 133-135)
*Η παρατήρησή της ότι όσο μικρότερη η απόσταση της κλειτορίδας από τον κόλπο, τόσο περισσότερες οι πιθανότητες οργασμού για τη γυναίκα, ήταν το κλειδί για τη μεταγενέστερη διαπίστωση ότι δεν υπάρχει παρά μόνο κλειτοριδικός οργασμός.
