Προφητική λογοτεχνία

"-Τον κύριο Αριστείδη θα ήθελα.

-...

-Από το υγειονομικό κέντρο Νέου Ψυχικού.

-...

-Καλημέρα σας, κυρία Δουβρή Μακ-Άρθουρ εδώ.

-...

-Πρόκειται να σας ανακοινώσω μια πληροφορία τοπ σίκρετ.

-...

-Η τροχιά ενός κομήτου, του γνωστού στους επιστήμονας μετεωρολόγους με το όνομα Γλυκός Πρασινοσκούφης λόγω της πρασινωπής κοκκοειδούς χάλαζας που τον περιβάλλει, πλησιάζει επικίνδυνα το πεδίο έλξης της γης. Έχει υπολογισθεί ότι η μοιραία σύγκρουση θα επέλθει στις 30 Νοεμβρίου δηλαδή σε οχτώ μέρες από σήμερα και...

-...

-Η πρόσκρουσις του κομήτου στον γήινο φλοιό θα είναι βιαιοτάτη και...

-...

-Το κέντρον μας έχει κάνει μια αυστηρή επιλογή των πλέον σημαντικών προσωπικοτήτων του κοινωνικού μας βίου και...

-...

-Θα σας εμβολιάσουμε κατά του κομήτου γιατί..."

[...]

Ελληνικό Συμβούλιο Ευρώπης από Ευλαμπία και φίλους

-"Τι κάνει αυτός στην κουζίνα;"

-"Ψήνει κρουασάν και φτιάχνει καφέδες."

-"Από μουσικός έγινε φούρναρης;"

-"Όλα για τον ιερό σκοπό."

-"Και ποιος είναι αυτός σήμερα;" 

-"Αχ, καλή μου Πολυάννα, δεν έχεις καταλάβει τίποτα και μας ξέρεις τόσα χρόνια. Λοιπόν, η ακαταλόγιστη έχει ιδρύσει Ελληνικό Συμβούλιο Ευρώπης, λέει, και σήμερα είναι η εγγραφή των μελών και η εκλογή του προεδρείου."

-"Να πάμε κι εμείς. Ποιο το αντικείμενο του σωματείου;"

-"Πρέπει όλα να τα γελοιοποιείς; Δεν βλέπεις την κινητοποίηση και τη μαζική προσέλευση; Κακά τα ψέματα, η φίλη μας έχει μια κάποια εμβέλεια. Ποιο αντικείμενο; Δεν υπάρχει αντικείμενο. Βαβούρα να γίνεται. Αύριο μεθαύριο αρχίζει η τουρνέ και κάνει δημόσιες σχέσεις, κυρίως για να βοηθήσει τον αγαπημένο της μουσικό να ανοίξει τα φτερά του."

-"Ελληνικό Συμβούλιο Ευρώπης για τη Διάσωση της Παρτιτούρας;"

-"Επιτέλους, αντελήφθης. Λίγα και καλά τα κομματικά κομματόσκυλα, τετράποδα άπειρα."

-"Κ ο μ μ α τ ό σ κ υ λ α;"

-"Οπαδοί του κόμματος, των σημείων στίξεως."

Αντρέι Πλατόνοφ

 "Ο Βόσιεφ άρπαξε το σακί του και βγήκε στη νύχτα. Ένας ερωτηματικός ουρανός έλαμπε πάνω από τον Βόσιεφ με τη βασανιστική δύναμη των αστεριών του, αλλά στην πόλη είχαν ήδη σβήσει τα φώτα και όποιος είχε τη δυνατότητα κοιμόταν χορτασμένος από το δείπνο. Πατώντας στα θρύμματα του εδάφους, ο Βόσιεφ κατέβηκε στο ρέμα και ξάπλωσε, με την κοιλιά του κάτω, για να αποκοιμηθεί και να χωριστεί από τον εαυτό του. Για τον ύπνο όμως χρειαζόταν η ηρεμία του μυαλού, η εμπιστοσύνη του στη ζωή, η άφεση της βιωμένης πίκρας, ενώ ο Βόσιεφ ήταν ξαπλωμένος με μια σκέτη ένταση της συνείδησης και δεν ήξερε αν είναι χρήσιμος στον κόσμο τούτο ή μήπως όλα θα πάνε μια χαρά και χωρίς αυτόν. Από κάποιο άγνωστο σημείο φύσηξε αέρας για να μη σκάσουν οι άνθρωποι, και ένα σκυλί των περιχώρων έκανε αισθητές τις υπηρεσίες του με μια αδύναμη φωνή αμφιβολίας.

«Πλήττει το σκυλί, ζει μόνο και μόνο γιατί γεννήθηκε, όπως κι εγώ».

Το σώμα του Βόσιεφ ατόνησε από την κούραση, ένιωσε ψύχος στα βλέφαρα και έκλεισε μ' αυτά τα ζεστά μάτια του".

Πλατόνοφ, Αντρέι [Βορόνεζ 1899-Μόσχα 1951]: "Εκσκαφή [γραμμ. 1930, δημοσ. επίσημα στο περιοδ. Νόβι Μιρ 1987, βιβλίο 1989]". Στο Πλατόνοφ, Αντρέι: Ευτυχισμένη Μόσχα. Δύο νουβέλες. Μετάφραση από τα ρωσικά Ελένη Μπακοπούλου. Επίμετρο Γιόζεφ Μπρόντσκι. Αθήνα: Καστανιώτης, 2019, σ. 155. 

 

Σχόλιο

-Γιατί Πλατόνοφ; 

-Επειδή τα βιβλία μίλησαν πάντοτε όταν όλα σιωπούσαν. Επειδή το ρωσικό "κάθαρμα" κατά Στάλιν -αλλού "ταλαντούχο κάθαρμα" παραφράζοντας έτσι την αδυναμία του Στάλιν να μην σχολιάσει κάτι που μάλλον τον εντυπωσίασε- απάντησε-πάλι τυχαία- σχετικά με ένα σοβαρό τεχνικό βιοτικό ζήτημα. Αν το σώμα απαξιώνει τον ύπνο, δεν μπορείς ούτε να πεθάνεις -καθότι αδελφάκια, ύπνος και θάνατος-, κι αυτό είναι κόλαση. Επειδή όλοι, σε ανατολή και δύση, σήμερα άλλα θέλαμε αντί για επεκτάσεις αμυντικών συμμαχιών, ανατολικών και δυτικών, και κόντρες ατελείωτες και αγορές μεταλλικών τεράτων, και βαρεθήκαμε τη φιλοσοφολογία περί πολέμων ως πατέρων αναγεννησιακών θαυμάτων κτλ. Επειδή σιχαθήκαμε, όχι γιατί θα σφίξουμε τα ζωνάρια, αλλά γιατί μας κοροϊδεύουν οι εξελίξεις ως αυταπατώμενους και έχοντες ψευδαισθήσεις. Επειδή εν τέλει κι αυτή η εξέλιξη ψέμα είναι. Άρα και ο σχολιασμός μας της επικαιρότητας.

-Η δυτική (αγγλοσαξωνική) πρόσληψη δυσκολεύθηκε. Εδώ φαίνεται πόσο πιο κοντά είμαστε οι χώρες οι ευρωπαϊκές -και ίσως και άλλες αραβικές ασιατικές αφρικανικές, για τις οποίες δεν έχουμε άποψη αναφορικά με την πρόσληψη- που βιώσαμε ιστορικά κρατικιστικές απορίες (με την έννοια της αδυναμίας) και σφίξεις. Ωραία η κατακλείδα της αμερικανίδας συγγραφέα (1970).

https://www.nytimes.com/1970/02/01/archives/indeed-it-is-difficult-to-understand-why-stalin-denounced-platonov.html  

https://www.theguardian.com/books/2010/feb/18/andrei-platonov-robert-chandler