Αντρέι Πλατόνοφ

 "Ο Βόσιεφ άρπαξε το σακί του και βγήκε στη νύχτα. Ένας ερωτηματικός ουρανός έλαμπε πάνω από τον Βόσιεφ με τη βασανιστική δύναμη των αστεριών του, αλλά στην πόλη είχαν ήδη σβήσει τα φώτα και όποιος είχε τη δυνατότητα κοιμόταν χορτασμένος από το δείπνο. Πατώντας στα θρύμματα του εδάφους, ο Βόσιεφ κατέβηκε στο ρέμα και ξάπλωσε, με την κοιλιά του κάτω, για να αποκοιμηθεί και να χωριστεί από τον εαυτό του. Για τον ύπνο όμως χρειαζόταν η ηρεμία του μυαλού, η εμπιστοσύνη του στη ζωή, η άφεση της βιωμένης πίκρας, ενώ ο Βόσιεφ ήταν ξαπλωμένος με μια σκέτη ένταση της συνείδησης και δεν ήξερε αν είναι χρήσιμος στον κόσμο τούτο ή μήπως όλα θα πάνε μια χαρά και χωρίς αυτόν. Από κάποιο άγνωστο σημείο φύσηξε αέρας για να μη σκάσουν οι άνθρωποι, και ένα σκυλί των περιχώρων έκανε αισθητές τις υπηρεσίες του με μια αδύναμη φωνή αμφιβολίας.

«Πλήττει το σκυλί, ζει μόνο και μόνο γιατί γεννήθηκε, όπως κι εγώ».

Το σώμα του Βόσιεφ ατόνησε από την κούραση, ένιωσε ψύχος στα βλέφαρα και έκλεισε μ' αυτά τα ζεστά μάτια του".

Πλατόνοφ, Αντρέι [Βορόνεζ 1899-Μόσχα 1951]: "Εκσκαφή [γραμμ. 1930, δημοσ. επίσημα στο περιοδ. Νόβι Μιρ 1987, βιβλίο 1989]". Στο Πλατόνοφ, Αντρέι: Ευτυχισμένη Μόσχα. Δύο νουβέλες. Μετάφραση από τα ρωσικά Ελένη Μπακοπούλου. Επίμετρο Γιόζεφ Μπρόντσκι. Αθήνα: Καστανιώτης, 2019, σ. 155. 

 

Σχόλιο

-Γιατί Πλατόνοφ; 

-Επειδή τα βιβλία μίλησαν πάντοτε όταν όλα σιωπούσαν. Επειδή το ρωσικό "κάθαρμα" κατά Στάλιν -αλλού "ταλαντούχο κάθαρμα" παραφράζοντας έτσι την αδυναμία του Στάλιν να μην σχολιάσει κάτι που μάλλον τον εντυπωσίασε- απάντησε-πάλι τυχαία- σχετικά με ένα σοβαρό τεχνικό βιοτικό ζήτημα. Αν το σώμα απαξιώνει τον ύπνο, δεν μπορείς ούτε να πεθάνεις -καθότι αδελφάκια, ύπνος και θάνατος-, κι αυτό είναι κόλαση. Επειδή όλοι, σε ανατολή και δύση, σήμερα άλλα θέλαμε αντί για επεκτάσεις αμυντικών συμμαχιών, ανατολικών και δυτικών, και κόντρες ατελείωτες και αγορές μεταλλικών τεράτων, και βαρεθήκαμε τη φιλοσοφολογία περί πολέμων ως πατέρων αναγεννησιακών θαυμάτων κτλ. Επειδή σιχαθήκαμε, όχι γιατί θα σφίξουμε τα ζωνάρια, αλλά γιατί μας κοροϊδεύουν οι εξελίξεις ως αυταπατώμενους και έχοντες ψευδαισθήσεις. Επειδή εν τέλει κι αυτή η εξέλιξη ψέμα είναι. Άρα και ο σχολιασμός μας της επικαιρότητας.

-Η δυτική (αγγλοσαξωνική) πρόσληψη δυσκολεύθηκε. Εδώ φαίνεται πόσο πιο κοντά είμαστε οι χώρες οι ευρωπαϊκές -και ίσως και άλλες αραβικές ασιατικές αφρικανικές, για τις οποίες δεν έχουμε άποψη αναφορικά με την πρόσληψη- που βιώσαμε ιστορικά κρατικιστικές απορίες (με την έννοια της αδυναμίας) και σφίξεις. Ωραία η κατακλείδα της αμερικανίδας συγγραφέα (1970).

https://www.nytimes.com/1970/02/01/archives/indeed-it-is-difficult-to-understand-why-stalin-denounced-platonov.html  

https://www.theguardian.com/books/2010/feb/18/andrei-platonov-robert-chandler